در دنیای مدرن، باتری‌ها قلب تپنده ابزارهای الکترونیکی هستند. از ساعت مچی گرفته تا مادربورد کامپیوتر، از ترازوهای دیجیتال تا ریموت کنترل‌ها، همه به منبعی کوچک اما قدرتمند از انرژی نیاز دارند. در این میان، باتری‌های سکه‌ای و باتری‌های ساعت دو دسته مهم و پرکاربردند که با وجود شباهت ظاهری، تفاوت‌های فنی و کاربردی قابل‌توجهی دارند.
شناخت دقیق این باتری‌ها نه‌تنها به انتخاب بهتر کمک می‌کند، بلکه از آسیب به دستگاه‌ها، کاهش عمر باتری و هزینه‌های اضافی جلوگیری می‌کند. در این مقاله، با نگاهی عمیق و حرفه‌ای، تفاوت‌ها، کاربردها، ساختار، برندهای معتبر و نکات فنی مربوط به این دو نوع باتری را بررسی می‌کنیم.
باتری سکه‌ای (Coin Cell)
باتری‌های سکه‌ای، همان‌طور که از نامشان پیداست، به شکل سکه طراحی شده‌اند: دایره‌ای، تخت و کوچک. این باتری‌ها معمولاً از نوع لیتیومی یا آلکالاین هستند و ولتاژ آن‌ها اغلب ۳ ولت است. ساختار داخلی آن‌ها شامل الکترود مثبت (کاتد)، الکترود منفی (آند) و الکترولیت است که در یک محفظه فلزی مهر و موم شده قرار دارد.
کدهای رایج باتری‌های سکه‌ای شامل موارد زیر است:
• CR2032
• CR2025
• CR2016
• CR2450
هر عدد در کد باتری نشان‌دهنده قطر و ضخامت آن است. مثلاً CR2032 یعنی قطر ۲۰ میلی‌متر و ضخامت ۳.۲ میلی‌متر.
باتری ساعت (Watch Battery)
باتری‌های ساعت معمولاً از نوع اکسید نقره یا آلکالاین هستند و ولتاژ آن‌ها ۱.۵ ولت است. این باتری‌ها برای مصرف کم و طولانی‌مدت طراحی شده‌اند و در ساعت‌های مچی، ابزارهای دقیق و برخی تجهیزات پزشکی استفاده می‌شوند.
کدهای رایج باتری‌های ساعت:
• SR626SW
• SR920SW
• LR44
• AG13
باتری‌های ساعت معمولاً با پیشوندهای SR (اکسید نقره) یا LR (آلکالاین) شناخته می‌شوند.
مقایسه فنی و کاربردی
کاربردهای رایج باتری سکه‌ای
باتری‌های سکه‌ای به دلیل ظرفیت بالا و ولتاژ ۳ ولت، در دستگاه‌هایی استفاده می‌شوند که نیاز به انرژی بیشتر و طول عمر بالا دارند:
• مادربورد کامپیوتر (باتری CMOS)
• ترازوهای دیجیتال خانگی و صنعتی• اسباب‌بازی‌های الکترونیکی
• ریموت کنترل‌های خودرو و درب پارکینگ• تجهیزات پزشکی قابل حمل مانند فشارسنج دیجیتال
کاربردهای رایج باتری ساعت
باتری‌های ساعت برای دستگاه‌هایی با مصرف انرژی پایین و نیاز به عملکرد دقیق مناسب‌اند:
• ساعت‌های مچی آنالوگ و دیجیتال
• کرنومترها و تایمرهای دستی• ابزارهای آزمایشگاهی کوچک
• قطب‌نماهای دیجیتال• برخی تجهیزات پزشکی مانند گلوکومتر
بررسی برندهای معتبر باتری‌های سکه‌ای و ساعت
برند Maxell
• ساخت ژاپن، زیرمجموعه هیتاچی
• کیفیت بالا، مناسب برای ساعت‌های لوکس، مادربورد و تجهیزات پزشکی
• مدل‌های معروف: CR2032، SR626SW، LR44
• طول عمر بالا و مقاومت در برابر نشت
برند Panasonic
• یکی از معتبرترین برندهای ژاپنی
• تولید باتری‌های لیتیومی، آلکالاین و اکسید نقره
• مدل‌های رایج: CR2025، CR2450، LR44
• مناسب برای ریموت، ترازو، ساعت و ابزارهای دقیق
برند Tianqiu
• ساخت چین، اقتصادی و پرمصرف
• مدل‌های متنوع برای ساعت‌های عمومی، اسباب‌بازی‌ها و ریموت‌ها
• قیمت مناسب، اما عمر متوسط
• مدل‌های رایج: AG13، CR2032، LR44
برند Renata
• ساخت سوئیس، تخصصی در باتری‌های ساعت
• مورد استفاده در ساعت‌های لوکس مانند Swatch و Tissot
• مدل‌های دقیق با ولتاژ پایدار
• مناسب برای ابزارهای پزشکی و دقیق
برند Sony
• تولید باتری‌های اکسید نقره و لیتیومی با کیفیت بالا
• مدل‌های رایج: SR920SW، CR2025
• مناسب برای ساعت‌های دیجیتال و ابزارهای حساس
برند Kodak
• برند آمریکایی با سابقه در حوزه عکاسی و الکترونیک
• تولید باتری‌های آلکالاین و لیتیومی در مدل‌های عمومی مانند CR2032، LR44
• مناسب برای ریموت، اسباب‌بازی، ترازو و ابزارهای خانگی
• طراحی زیبا، بسته‌بندی حرفه‌ای و قیمت رقابتی
برند Philips
• برند هلندی با شهرت جهانی در حوزه الکترونیک و سلامت
• تولید باتری‌های آلکالاین و لیتیومی با کیفیت بالا
• مدل‌های رایج: CR2025، LR44، AG10
• مناسب برای ساعت، ریموت، ابزارهای پزشکی و خانگی
• طول عمر بالا، مقاومت در برابر نشت و عملکرد پایدار
برند Accell
• برند ژاپنی با سابقه در تولید قطعات الکترونیکی و باتری‌های دقیق
• تولید باتری‌های اکسید نقره با ولتاژ پایدار و دقت بالا
• مناسب برای ساعت‌های لوکس، ابزارهای پزشکی و تجهیزات حساس
برند Accell
• برند ژاپنی اقتصادی فعال در بازار ایران با تمرکز بر باتری‌های سکه‌ای و آلکالاین
• مدل‌های رایج: CR2032، LR44، LR626، AG13، 23A، 27A
• مناسب برای ساعت‌های عمومی، ریموت کنترل‌ها، ترازوهای دیجیتال و اسباب‌بازی‌ها
• قیمت مناسب، بسته‌بندی چندتایی، عملکرد خوب برای مصرف روزمره
نحوه انتخاب باتری مناسب برای دستگاه
انتخاب باتری مناسب نیازمند توجه به چند نکته کلیدی است:
۱. بررسی کد باتری
کد باتری شامل اطلاعاتی درباره اندازه، ترکیب شیمیایی و کاربرد آن است. مثلاً:
• CR2032 → باتری لیتیومی، قطر ۲۰mm، ضخامت ۳.۲mm
• SR626SW → باتری اکسید نقره، قطر ۶.۸mm، ضخامت ۲.۶mm
۲. توجه به ولتاژ و ظرفیت
• دستگاه‌هایی با مصرف بالا → باتری‌های ۳ ولتی (مانند CR2032)
• دستگاه‌هایی با مصرف پایین → باتری‌های ۱.۵ ولتی (مانند SR626SW)
۳. انتخاب برند معتبر
برندهای معتبر مانند Maxell، Panasonic و Renata عمر بیشتر، نشت کمتر و عملکرد پایدار دارند.
۴. بررسی تاریخ تولید و انقضا
باتری‌های قدیمی ممکن است دچار نشت یا افت ولتاژ شوند. همیشه باتری تازه بخرید.
۵. توجه به نوع ترکیب شیمیایی
• لیتیوم → مناسب برای دمای بالا و طول عمر زیاد
• اکسید نقره → مناسب برای ساعت‌های دقیق
• آلکالاین → اقتصادی و مناسب برای مصرف عمومی
تفاوت کدهای باتری و نحوه خواندن آن‌ها
کدهای باتری‌ها معمولاً شامل حروف و اعداد هستند که هرکدام معنای خاصی دارند:
پیشوندها:
• CR → باتری لیتیومی ۳ ولتی
• LR → باتری آلکالاین ۱.۵ ولتی
• SR → باتری اکسید نقره ۱.۵ ولتی
• BR → باتری لیتیومی با مقاومت بالا در دمای پایین
اعداد:
• دو رقم اول → قطر باتری به میلی‌متر
• دو رقم دوم → ضخامت باتری به دهم میلی‌متر
مثال:
• CR2032 → قطر ۲۰mm، ضخامت ۳.۲mm
• SR920SW → قطر ۹mm، ضخامت ۲.۰mm
نکات نگهداری و تعویض باتری
برای افزایش عمر باتری و جلوگیری از آسیب به دستگاه، این نکات را رعایت کنید:
✅ نکات نگهداری
• باتری را در جای خشک و خنک نگهداری کنید
• از تماس مستقیم با دست خودداری کنید (چربی پوست باعث کاهش عملکرد می‌شود)
• باتری را دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید
🔄 نکات تعویض
• هنگام تعویض، از ابزار پلاستیکی یا غیر فلزی استفاده کنید
• باتری را با مدل مشابه جایگزین کنید
• پس از تعویض، عملکرد دستگاه را بررسی کنید
⚠️ هشدارها
• باتری‌های نشت‌کرده را دور بیندازید
• از شارژ کردن باتری‌های غیر قابل شارژ خودداری کنید• باتری را در آتش یا آب نیندازید
در نهایت، انتخاب آگاهانه باتری یعنی حفظ عملکرد دستگاه، صرفه‌جویی در هزینه و اطمینان از کیفیت. پس دفعه بعد که به‌دنبال باتری برای ساعت، ریموت یا ترازو هستید، فقط به شکل ظاهری نگاه نکنید—به کد، برند، ترکیب شیمیایی و کاربرد واقعی توجه کنید. این جزئیات کوچک، تفاوت‌های بزرگی رقم می‌زنند.
منابع
• Battery University
• Panasonic Battery Global
• Murata Manufacturing
• Renata Batteries
• Varta Consumer Batteries
• دیجی‌کالا (digikala.com)
• ترب (torob.com)
• عصر تولز (asrtools.com)
• ابزارمارکت (abzarmarket.com)
3. اطلاعات فنی و مقایسه‌ای از صفحات محصول برندهای زیر:
• Maxell، Panasonic، Sony، Renata، Energizer، GP، Varta، Camelion، Accell، Murata، Kodak، Philips
4. راهنماهای فنی و دیتاشیت‌های رسمی باتری‌ها برای بررسی ولتاژ، ظرفیت، ترکیب شیمیایی و ابعاد
5. تجربه‌های کاربران و بررسی‌های تخصصی در انجمن‌های فنی مانند:
• Reddit r/batteries
• EEVblog Forum
• StackExchange Electrical Engineering
دیدگاه خود را بنویسید